День экологических знаний
13.04.2023Важкасць экалогіі немагчыма пераацаніць. Толькі клопат аб акаляючым асяроддзі дазволіць чалавецтву захаваць планету прыдатнай да жыцця, і гэта ўдвая актуальна ў наш час, бо Зямля і так значна пацярпела ад нашай празмернай актыўнай дзейнасці. Экалагічныя праблемы узрастаюць з кожным годам – гэта факт, і нават заўзятыя арганізацыі на сёння не маюць значнага поспеху. Нам застаецца толькі спадзявацца, што мы здолеем захаваць сваю будучыню.
А зараз вашай ўвазе топ-10 цікавосткаў пра сучасную экалогію:
- Прыбіранне апалай лістоты ўвосень шкодзіць, а не дапамагае прыродзе. У ёй жывуць дробныя жывёлы, а шчыльны пласт лісця абараняе глебу і карані дрэў ад пераахаладжэння.
- Коткі, як мяркуюць амерыканскія навукоўцы, уяўляюць сур'ёзную пагрозу для экасістэмы планеты. Даследнікі ўскладаюць на іх адказнасць за знішчэнне, як мінімум, 30 відаў жывёл - толькі ў ЗША яны штогод забіваюць да 20 млрд млекакормячых і каля 4 млрд птушак. Часцей за ўсё коткі наносяць шкоду прыроднаму балансу ў тых месцах, дзе гістарычна яны не жылі, а былі завезены людзьмі.
- На поўначы Ціхага акіяна дрэйфуе Вялікая ціхаакіянскае смеццевая пляма, якую яшчэ называюць Усходнім смеццевым кантынентам. Наваяўлены кантынент складаецца прыкладна са 100 млн тон.
- Велізарную шкоду сусветнай экалогіі наносіць вырубка лясоў. Кожны год знішчаецца ў 10-11 разоў больш дрэў, чым вырастае новых.
- Пясок - самы здабываемы прыродны рэсурс: штогод у свеце здабываюць больш за 50 млрд тон пяску, у першую чаргу, дзеля шкла і бетону. Навукоўцы разлічылі, што да 2050 года пясок, прыдатны для вытворчасці, на планеце скончыцца.
- Самы распаўсюджаны від адходаў, якія вырабляюцца чалавецтвам - недакуркі (каля 4.5 трлн недакуркаў у год). Цыгарэтныя недакуркі раскладаюцца біялагічным спосабам 12 гадоў; алюмініевыя банкі - 200-500 гадоў; падгузнікі і гігіенічныя пракладкі - 500-800 гадоў; пенапласт - 5000 гадоў; шкляныя бутэлькі - 1 000 000 гадоў.
- Горад з самым забруджаным паветрам у свеце - Дэлі, сталіца Індыі.
- Кампанія Nike больш за 20 гадоў таму адкрыла ў розных краінах свету пункты прыёму старых красовак, якія затым адпраўляюцца на перапрацоўку. Здробненыя гумовыя падэшвы паношанага абутку ператвараюцца ў бегавыя дарожкі, тканіну пераштвараюць у пакрыццё для баскетбольных пляцовак, а сярэдняя частка з пенаматэрыялу становіцца пакрыццём для тэнісных кортаў.
- У турэцкіх гарадах ёсць незвычайныя вендынгавыя аўтаматы для збору пластыка. Калі чалавек устаўляе пластыкавую бутэльку ў адтуліну зверху аўтамата, з ніжняга адсека падаецца корм для бяздомных жывёл. Даходы ад перапрацоўкі сабранага пластыка пакрываюць выдаткі на корм.
- Самыя заўзятыя барацьбіты за экалогію жывуць у Скандынавіі, на поўначы Еўропы. Ва ўсіх дзяржавах тут даўно ўжо рэалізаваны раздзельны збор смецця і яго наступная перапрацоўка. А Швецыя наогул прымае смецце з іншых краін, бо яго перапрацоўка даўно ўбудавана ў шведскую эканоміку і прамысловасць - рэсурсы выкарыстоўваюцца паўторна. Пры гэтым Швецыі за гэта яшчэ і плацяць.
Шаноўныя чытачы, давайце далучацца да экалагічных заўзятараў! Вашай ўвазе прапаноўваецца гульня, як правільна сартаваць смецце. Вучыцеся самі і навучыце сваіх дзетак, калі ласка!
Падрыхтуйце 4 лісты каляровага кардону зялёнага, жоўтага, сіняга і шэрага колеру, з адпаведнымі подпісамі “Папера”, “Пластык”, “Шкло”, “Іншае”. Раздрукуйце карткі з назвай і фота адходаў (спіс ніжэй) або падбярыце для нагляднасці некаторыя з іх. Паказваючы карткі з выявай смецця, папрасіце ўдзельнікаў гульні адказаць, у які кантэйнер выкідваць смецце.
ПАПЕРА |
ПЛАСТЫК |
ШКЛО |
ІНШАЕ |
кардон |
бутэлькі ад напояў, малака, гелеў, шампуняў, тара ад мыйных і чысцяшчых сродкаў |
бутэлькі ад напояў |
сапсаваныя прадукты |
пісчая папера |
поліэтыленавыя пакеты |
слоікі ад прадуктаў харчавання |
смецце |
глянцавыя часопісы |
тканыя пластыкавыя торбы |
шклянкі ад лекаў (крышкі – у пластык) |
рэшткі фарфоравага, керамічнага посуду |
сшыткі, кнігі, календары, нататнікі |
пластыкавы посуд |
|
адзенне і абутак |
кардонная ўпакоўка |
|
|
|
забаронена (ідзе ў іншае) |
забаронена (ідзе ў іншае) |
забаронена (ідзе ў іншае) |
забаронена |
шпалеры |
цюбікі ад зубной пасты |
ваконнае і мэблевае шкло |
лямпачкі |
тэтрапакі |
упакоўка ад чыпсаў |
лямпачкі |
|
абгорткі ад цукерак, чэкі |
зубныя шчоткі |
люстэркі |
|
папяровыя шклянкі |
упакоўка ад маянэзу, вяршкоў, малака, кефіру |
крышталь |
|
брудная альбо мокрая папера |
|
|
|
адпрацаваныя батарэйкі |
адпрацаваныя батарэйкі |
адпрацаваныя батарэйкі |
адпрацаваныя батарэйкі |
электронныя электрычныя прыборы
|
электронныя электрычныя прыборы
|
электронныя электрычныя прыборы
|
электронныя электрычныя прыборы
|
Педагог сацыяльны Гладкая Г.В.